accounts of senior citizens निवृत्तीनंतरच्या आयुष्यात आर्थिक स्थैर्य हे प्रत्येक व्यक्तीचे स्वप्न असते. वयाच्या या टप्प्यावर नियमित उत्पन्नाची गरज असते आणि त्यासाठी एक सुरक्षित गुंतवणूक पर्याय शोधणे महत्त्वाचे ठरते. भारतीय पोस्ट खात्याने सीनियर सिटीझन सेव्हिंग स्कीम (SCSS) ही विशेष योजना वरिष्ठ नागरिकांसाठी सुरू केली आहे, जी त्यांच्या आर्थिक गरजा पूर्ण करण्यास मदत करते.
योजनेची ठळक वैशिष्ट्ये:
या योजनेचे सर्वात आकर्षक वैशिष्ट्य म्हणजे त्यातील आकर्षक व्याजदर. सध्या ही योजना वार्षिक 8.2% व्याजदर देते, जो इतर बँक ठेवींच्या तुलनेत बराच जास्त आहे. या योजनेत गुंतवणूक करण्यासाठी कमीत कमी रक्कम फक्त 1,000 रुपये इतकी आहे, तर एका खात्यात जास्तीत जास्त 30 लाख रुपयांपर्यंत गुंतवणूक करता येते.
पात्रता आणि खाते उघडण्याची प्रक्रिया:
या योजनेत भारतातील कोणताही 60 वर्षांवरील नागरिक गुंतवणूक करू शकतो. खाते उघडताना एक लाख रुपयांपेक्षा जास्त रकमेसाठी चेकद्वारे पेमेंट करावे लागते, तर त्यापेक्षा कमी रकमेसाठी रोख रक्कम स्वीकारली जाते. महत्त्वाचे म्हणजे, पती-पत्नी दोघेही स्वतंत्र खाती उघडू शकतात.
जॉइंट अकाउंटचे फायदे:
या योजनेत पती-पत्नी एकत्रितपणे जॉइंट अकाउंट उघडू शकतात. जॉइंट खात्यात गुंतवणुकीची कमाल मर्यादा 60 लाख रुपये आहे. म्हणजेच, दोन वेगवेगळी खाती उघडून दाम्पत्य दुप्पट फायदा मिळवू शकते.
आर्थिक फायद्यांचे विश्लेषण:
समजा एका दाम्पत्याने 60 लाख रुपयांची गुंतवणूक केली, तर त्यांना खालीलप्रमाणे फायदे मिळतात:
- दर तीन महिन्यांनी व्याज: 1,20,300 रुपये
- वार्षिक व्याज: 4,81,200 रुपये
- पाच वर्षांच्या मुदतीनंतर एकूण व्याज: 24,06,000 रुपये
- मुदत पूर्ण झाल्यावर मिळणारी एकूण रक्कम: 84,06,000 रुपये
कर फायदे:
या योजनेत गुंतवणूक केलेल्या रकमेवर आयकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत कर सवलत मिळते. शिवाय, वरिष्ठ नागरिकांना व्याजावरील टीडीएस (TDS) मध्येही सूट मिळू शकते.
योजनेची मुदत आणि व्याज वितरण:
या योजनेची मुदत 5 वर्षांची असून, व्याजाचे वितरण दर तीन महिन्यांनी केले जाते. हे नियमित व्याज वरिष्ठ नागरिकांना त्यांच्या दैनंदिन खर्चासाठी उपयोगी पडते. मुदत संपल्यानंतर गुंतवणूकदार मुदतवाढ करू शकतात.
महत्त्वाच्या सूचना:
- एक लाख रुपयांपेक्षा जास्त रकमेसाठी चेक किंवा डिजिटल पेमेंट वापरणे अनिवार्य आहे.
- खाते उघडताना वय सिद्ध करणारा पुरावा सादर करणे आवश्यक आहे.
- व्याजदर सरकारी धोरणानुसार बदलू शकतो.
- मुदतपूर्व पैसे काढण्यासाठी काही नियम व अटी लागू होतात.
सीनियर सिटीझन सेव्हिंग स्कीम ही वरिष्ठ नागरिकांसाठी एक उत्तम गुंतवणूक पर्याय आहे. आकर्षक व्याजदर, नियमित उत्पन्न, कर फायदे आणि सरकारी हमी यामुळे ही योजना विशेष लाभदायक ठरते. विशेषतः निवृत्तीनंतर स्थिर उत्पन्नाची गरज असणाऱ्या वरिष्ठ नागरिकांसाठी ही योजना एक सुरक्षित आणि फायदेशीर पर्याय आहे.
Also Read:
शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात या तारखेला जमा होणार 2000 हजार रुपये PM Kisan Yojana’s 19th Installment
पती-पत्नी दोघांनीही स्वतंत्र खाती उघडून या योजनेचा जास्तीत जास्त फायदा घेऊ शकतात. नियमित व्याज मिळत असल्याने आर्थिक नियोजन करणे सोपे जाते आणि पाच वर्षांच्या कालावधीत चांगला परतावा मिळतो. त्यामुळे निवृत्तीनंतरच्या आयुष्यात आर्थिक चिंता कमी होण्यास मदत होते.
या योजनेत गुंतवणूक करण्यापूर्वी स्थानिक पोस्ट कार्यालयात जाऊन सविस्तर माहिती घेणे योग्य ठरेल. तसेच कर सल्लागाराशी चर्चा करून आपल्या परिस्थितीनुसार योग्य निर्णय घेता येईल.
Also Read:
मुख्यमंत्री वयोश्री योजनेअंतर्गत ज्येष्ठ नागरिकांना मिळणार 3000 हजार रुपये Vayoshree Yojana