Big drop in petrol and diesel देशात पेट्रोल-डिझेलच्या किमतींमध्ये सातत्याने होणाऱ्या वाढीमुळे सर्वसामान्य नागरिकांच्या आर्थिक स्थितीवर मोठा परिणाम होत आहे. अर्थसंकल्पानंतर जनतेला आशा होती की इंधन दरांमध्ये काही सवलत मिळेल, मात्र ही आशा फोल ठरली आहे. आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील कच्च्या तेलाच्या किमतींमधील चढउतारांचा थेट परिणाम भारतातील पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमतींवर होत असतो.
वर्तमान परिस्थिती सध्या कच्च्या तेलाची किंमत प्रति बॅरल ७६.१९ डॉलरपर्यंत पोहोचली आहे, तर ब्रेंट क्रूडचा दर ७३.८० डॉलर प्रति बॅरलच्या आसपास स्थिर आहे. या वाढत्या किमतींचा परिणाम म्हणून भारतीय तेल कंपन्यांनाही दर वाढवण्याची वेळ येऊ शकते. प्रमुख महानगरांमध्ये पेट्रोल-डिझेलचे दर पुढीलप्रमाणे आहेत:
मुंबईत पेट्रोलची किंमत १०३.५० रुपये तर डिझेल ९०.०३ रुपये प्रति लीटर आहे. दिल्लीत पेट्रोल ९४.७७ रुपये आणि डिझेल ८७.६७ रुपये प्रति लीटर आहे. कोलकात्यात पेट्रोल १०५.०१ रुपये तर डिझेल ९१.८२ रुपये प्रति लीटरने विकले जात आहे. चेन्नईत पेट्रोल १००.९० रुपये आणि डिझेल ९२.४९ रुपये प्रति लीटर आहे.
दररोज बदलणाऱ्या किमतींचे कारण भारतात डायनॅमिक प्राइसिंग सिस्टीमचा अवलंब केला जातो, ज्यामुळे दररोज सकाळी ६ वाजता इंधनाच्या किमती अद्ययावत केल्या जातात. या प्रणालीमुळे आंतरराष्ट्रीय बाजारातील कच्च्या तेलाच्या किमतींमधील बदलांचा थेट प्रभाव भारतीय बाजारपेठेवर पडतो.
पेट्रोल-डिझेलच्या किमतींवर प्रभाव टाकणारे घटक १. एक्साइज ड्युटी: केंद्र सरकारकडून आकारला जाणारा कर २. व्हॅट (VAT): राज्य सरकारे वेगवेगळ्या दराने आकारतात ३. डीलर कमिशन: पेट्रोल पंप मालकांचा नफा ४. इतर कर व शुल्क: काही राज्यांमध्ये अतिरिक्त कर लागू केले जातात
या सर्व घटकांमुळे ग्राहकांना मिळणाऱ्या पेट्रोल-डिझेलची किंमत ही मूळ किमतीच्या जवळपास दुप्पट होते. सध्याच्या परिस्थितीत, जागतिक बाजारात कच्च्या तेलाच्या किमती वाढत राहिल्यास, येत्या काळात पेट्रोल आणि डिझेलचे दर आणखी वाढू शकतात.
Also Read:
या शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात 5000 हजार रुपये जमा अश्या प्रकारे तपासा याद्या farmer’s bank account
ग्राहकांसाठी महत्त्वाची माहिती नागरिकांना दररोज आपल्या शहरातील पेट्रोल-डिझेलच्या किमती जाणून घेण्यासाठी एसएमएसद्वारे माहिती मिळवता येते:
- इंडियन ऑइलसाठी (IOC): 9224992249 वर “RSP <डीलर कोड>” पाठवा
- भारत पेट्रोलियमसाठी (BPCL): 9223112222 वर “RSP <डीलर कोड>” पाठवा
- हिंदुस्तान पेट्रोलियमसाठी (HPCL): 9222201122 वर “HPPRICE <डीलर कोड>” पाठवा
तसेच IOCL, BPCL आणि HPCL च्या अधिकृत वेबसाइट्सवरही ताजे दर पाहता येतात.
भविष्यातील संभाव्य परिणाम वाढत्या इंधन दरांचा सर्वाधिक परिणाम वाहतूक क्षेत्रावर होतो. त्यामुळे मालवाहतुकीचा खर्च वाढतो आणि त्याचा थेट परिणाम जीवनावश्यक वस्तूंच्या किमतींवर होतो. सध्याच्या परिस्थितीत सरकारकडे दोन पर्याय उपलब्ध आहेत:
Also Read:
सरकारी कर्मचाऱ्यांना होळीची मोठी भेट, महागाई भत्त्यात १२% वाढ Big Holi gift for government
१. एक्साइज ड्युटीमध्ये कपात करणे २. राज्य सरकारांनी व्हॅटमध्ये कपात करणे
उपाययोजना वाहनधारकांनी इंधन बचतीसाठी काही महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात:
- वाहन नियमित सर्व्हिसिंग करावे
- अनावश्यक प्रवास टाळावे
- इंधन भरताना ताज्या दरांची माहिती घ्यावी
- शक्य असल्यास सार्वजनिक वाहतुकीचा वापर करावा
सध्याच्या परिस्थितीत इंधन दरांमध्ये लवकरच घट होण्याची शक्यता कमी आहे. त्यामुळे नागरिकांनी इंधन वापरात काटकसर करणे आणि पर्यायी वाहतूक साधनांचा विचार करणे गरजेचे आहे. सरकारने देखील जनतेच्या हिताचा विचार करून योग्य त्या उपाययोजना करणे आवश्यक आहे.
