change bank accounts भारतीय रिझर्व्ह बँकेने (आरबीआय) बँकिंग क्षेत्रात मोठा बदल केला आहे. १ फेब्रुवारी २०२५ पासून अंमलात येणाऱ्या नव्या नियमांमुळे बँक खातेधारकांच्या दैनंदिन व्यवहारांवर महत्त्वपूर्ण परिणाम होणार आहे. या नियमांचा मुख्य उद्देश बँकिंग व्यवस्था अधिक सुरक्षित, पारदर्शक आणि ग्राहकांसाठी सोयीस्कर बनवणे हा आहे.
केवायसी अपडेट करणे अनिवार्य
नव्या नियमांनुसार, प्रत्येक बँक खातेधारकाला दर दोन वर्षांनी आपली केवायसी (नो युवर कस्टमर) माहिती अपडेट करणे बंधनकारक असेल. यामध्ये आधार कार्ड, पॅन कार्ड, पासपोर्ट साइज फोटो आणि पत्त्याचा पुरावा या महत्त्वाच्या कागदपत्रांचा समावेश आहे. ग्राहक ही प्रक्रिया ऑनलाइन किंवा बँक शाखेत जाऊन पूर्ण करू शकतात. जर कोणी केवायसी अपडेट करण्यास दुर्लक्ष केले, तर त्यांचे खाते फ्रीज किंवा बंद केले जाऊ शकते.
किमान शिल्लक रक्कम ठेवणे आवश्यक
आरबीआयने प्रत्येक बँक खात्यात किमान शिल्लक रक्कम ठेवणे अनिवार्य केले आहे. ही रक्कम बँक आणि खात्याच्या प्रकारानुसार (बचत/चालू) वेगवेगळी असू शकते. जर खात्यात किमान शिल्लक रक्कम नसेल, तर बँक दंड आकारू शकते किंवा खाते बंद करू शकते. त्यामुळे ग्राहकांनी नियमितपणे आपल्या खात्यातील शिल्लक रकमेची तपासणी करणे महत्त्वाचे आहे.
निष्क्रिय खात्यांवर कारवाई
सलग दोन वर्षे कोणताही व्यवहार न झालेले खाते निष्क्रिय समजले जाईल. अशी खाती बँक बंद करू शकते. यासाठी ग्राहकांनी किमान वर्षातून एकदा तरी आपल्या खात्यात व्यवहार करणे आवश्यक आहे. लहान रक्कम जमा करणे किंवा काढणे यासारख्या साध्या व्यवहारांमुळेही खाते सक्रिय राहू शकते.
चार नॉमिनींची तरतूद
नव्या नियमांनुसार, एका बँक खात्यासाठी जास्तीत जास्त चार नॉमिनी नियुक्त करता येतील. यापूर्वी फक्त एक किंवा दोन नॉमिनींची परवानगी होती. खातेधारकाच्या मृत्यूनंतर त्यांच्या वारसांना पैसे मिळवण्यात येणाऱ्या अडचणी टाळण्यासाठी हा निर्णय घेण्यात आला आहे. यामुळे कुटुंबातील सदस्यांमध्ये होणारे वाद टाळता येतील.
Also Read:
मुख्यमंत्री वयोश्री योजनेअंतर्गत ज्येष्ठ नागरिकांना मिळणार 3000 हजार रुपये Vayoshree Yojana
डिजिटल बँकिंगला प्रोत्साहन
आरबीआय डिजिटल व्यवहारांना प्रोत्साहन देण्यासाठी विशेष प्रयत्न करत आहे. डिजिटल बँकिंग वापरणाऱ्या ग्राहकांना कॅशबॅक, रिवॉर्ड पॉइंट्स आणि इतर फायदे मिळू शकतील. ऑनलाइन व्यवहारांची सुरक्षितता वाढवण्यासाठी नवीन सुरक्षा उपाय राबवले जातील. यामुळे डिजिटल बँकिंग अधिक लोकप्रिय आणि विश्वासार्ह होईल.
कमी गर्दीच्या शाखा बंद होणार
वाढत्या डिजिटल व्यवहारांमुळे बँकेच्या शाखांमध्ये येणाऱ्या ग्राहकांची संख्या कमी होत आहे. त्यामुळे ज्या शाखांमध्ये कमी ग्राहक येतात, त्या बंद केल्या जाऊ शकतात. अशा परिस्थितीत ग्राहकांना दुसऱ्या शाखेत जावे लागेल किंवा नेट बँकिंग, मोबाईल बँकिंग यांचा वापर करावा लागेल.
ग्राहक सेवेत सुधारणा
ग्राहकांच्या तक्रारींचे निराकरण जलद गतीने व्हावे यासाठी नवे नियम लागू केले जातील. बँकांना ग्राहकांच्या कॉल्स आणि ईमेल्सना त्वरित प्रतिसाद देणे बंधनकारक असेल. यामुळे ग्राहकांना अधिक चांगली सेवा मिळेल आणि त्यांचा बँकिंग अनुभव सुखकर होईल.
Also Read:
189 रुपयांमध्ये अनलिमिटेड डेटा आणि कॉलिंग मिळवा, संपूर्ण प्लॅन जाणून घ्या Get unlimited data plan
खातेधारकांनी काय करावे?
या नव्या नियमांच्या अनुषंगाने खातेधारकांनी पुढील गोष्टींची काळजी घ्यावी:
- वेळोवेळी केवायसी अपडेट करावी
- खात्यात किमान शिल्लक रक्कम ठेवावी
- नियमित व्यवहार करून खाते सक्रिय ठेवावे
- नॉमिनींची नोंदणी करावी
- डिजिटल बँकिंग सेवांचा वापर वाढवावा
- खात्याची नियमित तपासणी करावी
- बँकेच्या नवीन सूचना व नियमांकडे लक्ष द्यावे
आरबीआयचे हे नवे नियम बँकिंग व्यवस्था अधिक सुरक्षित आणि सुलभ करण्यास मदत करतील. ग्राहकांनी या नियमांची योग्य ती दखल घेऊन आवश्यक ती पावले उचलावीत. यामुळे त्यांना भविष्यात कोणत्याही अडचणींना सामोरे जावे लागणार नाही आणि त्यांचा बँकिंग अनुभव अधिक सुखकर होईल. विशेषतः डिजिटल बँकिंगकडे वाटचाल करताना सुरक्षितता आणि सावधगिरी बाळगणे महत्त्वाचे आहे.
या नव्या नियमांमुळे बँकिंग क्षेत्र अधिक आधुनिक, कार्यक्षम आणि ग्राहकाभिमुख होईल, असा विश्वास आरबीआयने व्यक्त केला आहे. सर्व खातेधारकांनी या बदलांची गांभीर्याने दखल घ्यावी आणि आपले बँकिंग व्यवहार सुरळीत ठेवण्यासाठी योग्य ती काळजी घ्यावी.