e-Peak inspection महाराष्ट्र राज्यात शेतीक्षेत्रात डिजिटल क्रांतीचा महत्त्वपूर्ण टप्पा म्हणून ई-पीक तपासणी प्रणाली गेल्या चार वर्षांपासून यशस्वीपणे राबवली जात आहे. यंदाच्या खरीप हंगामासाठी १ ऑगस्ट २०२४ पासून ई-पीक तपासणीची प्रक्रिया सुरू झाली असून, शेतकऱ्यांना १५ सप्टेंबर २०२४ पर्यंत स्वतःच्या शेतातील पिकांची नोंदणी करता येणार आहे. त्यानंतर १६ सप्टेंबरपासून तलाठी स्तरावर ही प्रक्रिया सुरू होईल.
ई-पीक तपासणी म्हणजे काय?
ई-पीक तपासणी ही एक अत्याधुनिक डिजिटल प्रणाली आहे, ज्याद्वारे शेतकरी आपल्या सातबारा उताऱ्यावरील शेतात लावलेल्या पिकांची ऑनलाईन नोंदणी करू शकतात. या प्रणालीमुळे शेतकऱ्यांना अनेक शासकीय योजनांचा लाभ सहज आणि पारदर्शक पद्धतीने मिळू शकतो.
ई-पीक तपासणी प्रक्रिया:
१. मोबाईल अॅप डाउनलोड:
- गुगल प्ले स्टोअरवरून E-Peek Pahani (DCS) अॅप डाउनलोड करावे
- अॅप इन्स्टॉल करून त्यात लॉगिन करावे
- आवश्यक माहिती भरून नोंदणी करावी
२. पीक नोंदणी प्रक्रिया:
- शेतातील प्रत्येक पिकाची माहिती अचूकपणे नोंदवावी
- पिकाखालील क्षेत्र हेक्टरमध्ये नमूद करावे
- आवश्यक फोटो आणि जीपीएस लोकेशन अपलोड करावे
ई-पीक तपासणीचे महत्त्वपूर्ण फायदे:
१. किमान आधारभूत किंमत (MSP) योजनेचा लाभ:
- शेतकऱ्यांना MSP अंतर्गत पिके विकण्यास मदत
- योग्य किंमत मिळण्याची हमी
- पारदर्शक व्यवहार प्रणाली
२. पीक कर्ज व्यवस्थापन:
- बँकांना कर्जाची पडताळणी करण्यास सोपे
- १०० हून अधिक बँका या माहितीचा वापर करतात
- कर्ज वितरण प्रक्रिया जलद व सुलभ
३. पीक विमा योजना:
- विमा दाव्यांसाठी प्रामाणिक पुरावा
- नुकसान भरपाई मिळण्यास सहाय्य
- विमा कंपन्यांशी संपर्क सुलभ
४. नैसर्गिक आपत्ती नुकसान भरपाई:
- नुकसान झालेल्या पिकांची तात्काळ नोंद
- भरपाई प्रक्रिया जलद
- शासकीय मदत लवकर मिळण्यास मदत
ताज्या घडामोडी आणि बदल:
राज्य सरकारने नुकत्याच कापूस-सोयाबीन उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. या निर्णयानुसार:
- हेक्टरी पाच हजार रुपये अनुदान देण्याची घोषणा
- मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी ई-पीक तपासणीची अट रद्द केली
- सात-बारा उताऱ्यावरील नोंदी ग्राह्य धरल्या जाणार
- नैसर्गिक आपत्तीमुळे झालेल्या नुकसानीसाठी मात्र ई-पीक तपासणी आवश्यक
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाच्या सूचना:
१. वेळेचे नियोजन:
- १५ सप्टेंबर २०२४ पूर्वी नोंदणी करणे आवश्यक
- सर्व आवश्यक कागदपत्रे तयार ठेवावीत
- मोबाईल अॅप आधीच डाउनलोड करून ठेवावे
२. अचूक माहिती:
- पिकांची नोंद काळजीपूर्वक करावी
- क्षेत्राची माहिती अचूक भरावी
- फोटो स्पष्ट आणि योग्य असावेत
३. तांत्रिक मदत:
- अडचण आल्यास तलाठी कार्यालयाशी संपर्क साधावा
- ऑनलाईन मदत केंद्राचा वापर करावा
- शेतकरी मित्रांची मदत घ्यावी
ई-पीक तपासणी प्रणालीमुळे शेतकऱ्यांना अनेक नवीन संधी उपलब्ध होत आहेत:
- डिजिटल रेकॉर्ड ठेवण्याची सोय
- शासकीय योजनांचा लाभ सहज मिळण्याची सुविधा
- कृषी क्षेत्रातील नवीन तंत्रज्ञानाशी जोडले जाण्याची संधी
- भविष्यातील कृषी धोरणांसाठी महत्त्वपूर्ण डेटाबेस
ई-पीक तपासणी ही महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वपूर्ण आणि उपयुक्त प्रणाली ठरत आहे. या प्रणालीमुळे शेतकऱ्यांना विविध शासकीय योजनांचा लाभ सहजपणे मिळू शकतो, तसेच त्यांच्या शेती व्यवसायाचे डिजिटल व्यवस्थापन करणे सोपे झाले आहे.