LPG gas cylinder महागाईच्या भारात होरपळणाऱ्या सर्वसामान्य जनतेसाठी आनंदाची बातमी समोर येत आहे. केंद्र सरकार लवकरच एलपीजी गॅस सिलिंडरच्या किमतीत मोठी कपात करण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. सूत्रांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, या कपातीचा आकडा सुमारे 80 रुपये असू शकतो. ही घट झाल्यास देशभरातील कोट्यवधी कुटुंबांना याचा थेट फायदा मिळणार आहे.
वाढत्या महागाईचा फटका
गेल्या काही वर्षांमध्ये महागाईने सर्वसामान्य नागरिकांच्या खिशाला मोठा फटका बसला आहे. विशेषतः स्वयंपाकघरातील खर्चात झालेली वाढ ही चिंतेचा विषय बनली आहे. एलपीजी गॅस सिलिंडरच्या किमतीत वेळोवेळी होणारी वाढ ही या खर्चात भर टाकणारी ठरली आहे. अशा परिस्थितीत सरकारकडून येणारी ही कपात अनेकांसाठी दिलासादायक ठरणार आहे.
सध्याची परिस्थिती
सध्या देशातील विविध शहरांमध्ये 14.2 किलोग्रॅम वजनाच्या घरगुती एलपीजी सिलिंडरची किंमत 800 ते 1100 रुपयांदरम्यान आहे. महानगरांमध्ये ही किंमत अधिक असून, ग्रामीण भागात तुलनेने कमी आहे. परंतु दररोजच्या वापरासाठी आवश्यक असलेल्या या गॅस सिलिंडरची किंमत अनेक कुटुंबांसाठी आर्थिक बोजा ठरत आहे.
सरकारी धोरणांचा प्रभाव
केंद्र सरकारने नुकताच अंतरिम अर्थसंकल्प सादर केला असून, त्यामध्ये सर्वसामान्य जनतेला दिलासा देण्याच्या विविध उपाययोजनांचा समावेश आहे. एलपीजी गॅस सिलिंडरच्या किमतीत कपात करण्याचा निर्णय हा त्याचाच एक भाग असू शकतो. विशेषतः आगामी लोकसभा निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर हा निर्णय महत्त्वपूर्ण ठरू शकतो.
उज्ज्वला योजनेचा विस्तार
प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेअंतर्गत देशभरातील कोट्यवधी गरीब कुटुंबांना मोफत गॅस कनेक्शन देण्यात आले आहे. मात्र वाढत्या किमतींमुळे अनेक लाभार्थी रिफिल घेण्यास टाळाटाळ करत असल्याचे निदर्शनास आले आहे. किमतीत कपात झाल्यास या योजनेचा लाभ अधिक प्रभावीपणे पोहोचू शकेल.
पर्यावरणीय प्रभाव
एलपीजी गॅस हा स्वच्छ इंधन स्रोत म्हणून ओळखला जातो. लाकूड किंवा कोळशासारख्या पारंपरिक इंधनांच्या तुलनेत याचा पर्यावरणावरील प्रभाव कमी आहे. किमती कमी झाल्यास अधिकाधिक कुटुंबे या स्वच्छ इंधनाकडे वळू शकतील, ज्यामुळे पर्यावरण संरक्षणालाही हातभार लागेल.
आर्थिक प्रभाव
गॅस सिलिंडरच्या किमतीत 80 रुपयांची कपात झाल्यास एका कुटुंबाला वार्षिक सुमारे 960 रुपयांची बचत होऊ शकते. देशभरातील कोट्यवधी कुटुंबांसाठी ही बचत महत्त्वपूर्ण ठरू शकते. विशेषतः मध्यमवर्गीय आणि गरीब कुटुंबांसाठी ही बचत त्यांच्या मासिक बजेटमध्ये थोडी का होईना सुधारणा करू शकते.
मात्र या किंमत कपातीच्या निर्णयासमोर काही आव्हानेही आहेत. आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील कच्च्या तेलाच्या किमती, डॉलरच्या तुलनेत रुपयाचे मूल्य, आणि वाहतूक खर्च यांसारख्या घटकांचा प्रभाव गॅस सिलिंडरच्या किमतीवर पडतो. या सर्व घटकांचा विचार करून किंमत कपातीचा निर्णय घ्यावा लागेल.
सरकारकडून अद्याप याबाबत अधिकृत घोषणा झालेली नसली तरी, अशी कपात झाल्यास त्याचे दूरगामी परिणाम सकारात्मक असू शकतात. किमती कमी झाल्यास स्वयंपाक गॅसचा वापर वाढेल, ज्यामुळे एलपीजी वितरण यंत्रणा अधिक कार्यक्षम करावी लागेल. याशिवाय, गॅस कंपन्यांनाही त्यांचे उत्पादन आणि वितरण नेटवर्क वाढवावे लागेल.
एलपीजी गॅस सिलिंडरच्या किमतीत कपात करण्याचा निर्णय हा सरकार आणि जनता या दोघांसाठीही फायदेशीर ठरू शकतो. सर्वसामान्य जनतेला महागाईपासून दिलासा मिळेल, तर सरकारला त्यांच्या कल्याणकारी धोरणांची प्रभावी अंमलबजावणी करता येईल. मात्र या निर्णयाची अंमलबजावणी करताना आर्थिक स्थिरता आणि दीर्घकालीन शाश्वतता यांचाही विचार करणे आवश्यक आहे.