Petrol Diesel Rate आज तेल कंपन्यांनी जाहीर केलेल्या नवीन दरांमुळे महाराष्ट्रातील नागरिकांना मोठा दिलासा मिळाला आहे. राज्यातील सर्व प्रमुख शहरांमध्ये पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमतींमध्ये लक्षणीय घट नोंदवण्यात आली आहे. ही घट सर्वसामान्य नागरिकांसाठी आर्थिक दृष्ट्या फायदेशीर ठरणार आहे.
मुंबई शहरात पेट्रोलची किंमत प्रति लिटर ₹103.50 तर डिझेलची किंमत ₹90.30 इतकी झाली आहे. राज्याची राजधानी असलेल्या मुंबईत इंधन दरात झालेली ही घट विशेष महत्त्वाची मानली जात आहे. राज्यातील सर्वात मोठे औद्योगिक शहर असलेल्या पुण्यात पेट्रोलची किंमत ₹104.14 तर डिझेलची किंमत ₹90.88 प्रति लिटर नोंदवली गेली आहे.
विदर्भाची राजधानी असलेल्या नागपूर शहरात पेट्रोलची किंमत ₹104.50 आणि डिझेलची किंमत ₹90.65 झाली आहे. मराठवाड्याचे प्रमुख शहर औरंगाबाद येथे पेट्रोल ₹105.50 तर डिझेल ₹92.03 प्रति लिटर या दराने विकले जात आहे. उत्तर महाराष्ट्रातील प्रमुख शहर नाशिक येथे पेट्रोल ₹104.40 तर डिझेल ₹91.70 प्रति लिटर या दराने उपलब्ध आहे.
इंधन दरातील या घटीचा सर्वाधिक फायदा वाहतूक व्यवसायाला होणार आहे. ट्रक, टेम्पो आणि माल वाहतुकीच्या वाहनांना डिझेलच्या कमी झालेल्या किमतीचा थेट फायदा मिळणार आहे. यामुळे वाहतूक खर्चात घट होऊन शक्य आहे की काही प्रमाणात ही बचत ग्राहकांपर्यंत पोहोचू शकेल.
दररोज वाहन वापरणाऱ्या नागरिकांनाही या घटीचा फायदा होणार आहे. विशेषतः दुचाकी आणि चारचाकी वाहनधारकांना त्यांच्या दैनंदिन इंधन खर्चात काही प्रमाणात बचत होणार आहे. शहरी भागात राहणाऱ्या आणि रोज कामासाठी वाहनाचा वापर करणाऱ्या मध्यमवर्गीय कुटुंबांना याचा विशेष फायदा होईल.
इंधन दरातील या घटीचे एक महत्त्वाचे कारण म्हणजे आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च्या तेलाच्या किमतीत झालेली घट. जागतिक बाजारपेठेतील या बदलांचा थेट परिणाम भारतातील इंधन किमतींवर होतो. भारत मोठ्या प्रमाणावर कच्चे तेल आयात करत असल्याने, आंतरराष्ट्रीय किमतींचा प्रभाव देशांतर्गत इंधन दरांवर पडतो.
तथापि, केवळ आंतरराष्ट्रीय किमतीच नव्हे तर अनेक घटक इंधन दरांवर प्रभाव टाकतात. प्रत्येक राज्यात लागू असलेले विविध कर, जसे की व्हॅट, स्थानिक कर आणि मालवाहतूक शुल्क यांचाही प्रभाव अंतिम किमतींवर पडतो. त्यामुळेच विविध राज्यांमध्ये आणि एकाच राज्यातील वेगवेगळ्या शहरांमध्ये इंधनाच्या किमती भिन्न असू शकतात.
महाराष्ट्रातील काही दुर्गम भागांमध्ये इंधनाच्या किमती तुलनेने जास्त आहेत. उदाहरणार्थ, गडचिरोली जिल्ह्यात पेट्रोलची किंमत ₹105.00 तर डिझेलची किंमत ₹91.57 आहे. याचे प्रमुख कारण म्हणजे वाहतूक खर्च आणि वितरण खर्च. तरीही, या भागातही आजच्या दरवाढीमुळे नागरिकांना काही प्रमाणात दिलासा मिळाला आहे.
कोकण विभागातील रत्नागिरी आणि सिंधुदुर्ग जिल्ह्यांमध्ये इंधन दर तुलनेने जास्त आहेत. सिंधुदुर्गात पेट्रोल ₹105.50 तर डिझेल ₹92.30 प्रति लिटर या दराने विकले जात आहे. मात्र या भागातही आजच्या दरवाढीमुळे किंमतींमध्ये सुधारणा झाली आहे.
इंधन दरातील या घटीचा एक महत्त्वाचा फायदा म्हणजे महागाई दरावर होणारा संभाव्य परिणाम. वाहतूक खर्चात होणारी घट अप्रत्यक्षपणे इतर वस्तू आणि सेवांच्या किमतींवर परिणाम करू शकते. विशेषतः भाजीपाला, फळे आणि दैनंदिन वापराच्या वस्तूंच्या वाहतुकीवर होणारा खर्च कमी झाल्यास, त्याचा फायदा सर्वसामान्य नागरिकांना होऊ शकतो.
शेतकरी आणि शेती क्षेत्राशी संबंधित व्यवसायांनाही डिझेलच्या किमतीत झालेल्या घटीचा फायदा होणार आहे. शेतीसाठी वापरल्या जाणाऱ्या ट्रॅक्टर, पंपसेट आणि इतर यंत्रांना लागणाऱ्या इंधनाच्या खर्चात घट होणार आहे. यामुळे शेती उत्पादन खर्चात काही प्रमाणात घट होण्याची शक्यता आहे.
इंधन दरातील ही घट काही काळ टिकून राहण्याची शक्यता आहे. मात्र, आंतरराष्ट्रीय बाजारातील अस्थिरता आणि इतर आर्थिक घटकांमुळे भविष्यात पुन्हा दरवाढ होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. त्यामुळे नागरिकांनी इंधनाचा काटकसरीने वापर करणे आणि शक्य तितके इंधन बचतीचे उपाय अवलंबणे महत्त्वाचे आहे.
महाराष्ट्रातील इंधन दरात झालेली ही घट सर्वसामान्य नागरिक, व्यावसायिक आणि शेतकरी यांच्यासाठी दिलासादायक आहे. या घटीचा सकारात्मक परिणाम अर्थव्यवस्थेच्या विविध क्षेत्रांवर दिसून येण्याची शक्यता आहे. मात्र, दीर्घकालीन दृष्टीने इंधन बचतीचे उपाय आणि पर्यायी ऊर्जा स्रोतांचा वापर वाढवणे महत्त्वाचे ठरणार आहे.