Two-wheeler drivers आजच्या धकाधकीच्या जीवनात दुचाकी वाहने ही दैनंदिन प्रवासाचा अविभाज्य भाग बनली आहेत. मात्र वाहन चालवताना सुरक्षिततेच्या दृष्टीने अनेक महत्त्वाच्या गोष्टींचे भान ठेवणे आवश्यक आहे. त्यापैकी एक महत्त्वाची बाब म्हणजे योग्य पादत्राणांची निवड. अलीकडेच केंद्रीय रस्ते वाहतूक मंत्री श्री नितीन गडकरी यांनी या विषयावर महत्त्वपूर्ण मार्गदर्शन केले आहे.
दुचाकी चालवताना चप्पल वापरण्याचे धोके
बहुतांश भारतीय नागरिकांमध्ये चप्पल किंवा स्लीपर घालून दुचाकी चालवण्याची सवय आहे. हा एक अत्यंत धोकादायक सराव आहे. चप्पल किंवा स्लीपर या पादत्राणांची रचना अशी असते की त्या पायाला व्यवस्थित चिकटून राहत नाहीत. त्यामुळे वाहन चालवताना अनेक समस्या निर्माण होऊ शकतात:
१. ब्रेक मारताना पाय घसरण्याची शक्यता: चप्पलांमुळे ब्रेक लीव्हरवर योग्य नियंत्रण मिळत नाही. आणीबाणीच्या प्रसंगी हे धोकादायक ठरू शकते.
२. गियर बदलताना येणाऱ्या अडचणी: चप्पलांमुळे गियर शिफ्टिंग करताना पायाचे योग्य नियंत्रण राहत नाही, ज्यामुळे वाहनावरील नियंत्रण कमी होऊ शकते.
३. अपघातांमध्ये गंभीर दुखापत: अपघात झाल्यास चप्पल घातलेल्या पायाला गंभीर इजा होण्याची शक्यता जास्त असते, कारण पायाचे संरक्षण पुरेसे होत नाही.
कायदेशीर तरतुदी आणि दंड
२०१९ मध्ये सुधारित केलेल्या मोटार वाहन कायद्यानुसार वाहन चालवताना सुरक्षिततेच्या सर्व नियमांचे पालन करणे बंधनकारक आहे. यामध्ये योग्य पादत्राणांचा वापर हा एक महत्त्वाचा घटक आहे. जरी चप्पल किंवा स्लीपर वापरल्याबद्दल थेट दंडाची तरतूद नसली, तरी अपघात झाल्यास विमा कंपन्या नुकसान भरपाई नाकारू शकतात.
योग्य पादत्राणांची निवड
दुचाकी चालवताना खालील वैशिष्ट्ये असलेली पादत्राणे वापरणे सुरक्षिततेच्या दृष्टीने महत्त्वाचे आहे:
१. बंद बूट किंवा स्निकर्स: पायाचे संपूर्ण संरक्षण करणारे मजबूत बूट वापरणे सर्वात योग्य.
२. घसरणविरोधी सोल: पादत्राणांच्या तळव्याला घसरणविरोधी पॅटर्न असणे आवश्यक.
३. पायाला व्यवस्थित फिट होणारे: पादत्राणे पायाला सैल किंवा अति घट्ट नसावीत.
४. हवामानास अनुकूल: पावसाळी आणि उन्हाळी हवामानात वापरण्यास योग्य असे पादत्राणे निवडावीत.
व्यावसायिक चालकांसाठी विशेष सूचना
Also Read:
शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात या तारखेला जमा होणार 2000 हजार रुपये PM Kisan Yojana’s 19th Installment
व्यावसायिक वाहन चालकांनी, विशेषतः कुरिअर सेवा, फूड डिलिव्हरी यांसारख्या क्षेत्रात काम करणाऱ्यांनी अधिक काळजी घेणे गरजेचे आहे. दिवसभर वाहन चालवणाऱ्यांसाठी योग्य पादत्राणांची निवड ही अत्यंत महत्त्वाची बाब आहे.
सार्वजनिक जागरूकता
वाहतूक पोलीस आणि सामाजिक संस्थांनी या विषयावर जनजागृती मोहीम राबवणे गरजेचे आहे. शाळा-कॉलेजांमध्ये विद्यार्थ्यांना वाहन सुरक्षेबाबत शिक्षण देताना योग्य पादत्राणांच्या वापराचे महत्त्व समजावून सांगणे आवश्यक आहे.
Also Read:
मुख्यमंत्री वयोश्री योजनेअंतर्गत ज्येष्ठ नागरिकांना मिळणार 3000 हजार रुपये Vayoshree Yojana
पालकांची जबाबदारी
तरुण मुले-मुलींना दुचाकी चालवण्याची परवानगी देताना पालकांनी त्यांना योग्य पादत्राणे वापरण्याबाबत मार्गदर्शन करावे. केवळ हेल्मेट नव्हे तर संपूर्ण सुरक्षा साधनांचा वापर करण्याची सवय लावावी.
वाहन सुरक्षेच्या दृष्टीने भविष्यात विशेष डिझाइन केलेली पादत्राणे बाजारात येण्याची शक्यता आहे. यामध्ये अपघातांपासून अधिक संरक्षण देणारी आणि वाहन चालवण्यास सोयीस्कर अशी पादत्राणे असतील.
वाहन चालवताना सुरक्षितता ही सर्वात महत्त्वाची बाब आहे. चप्पल किंवा स्लीपर वापरून वाहन चालवणे हा स्वतःच्या जीवाशी खेळण्यासारखा प्रकार आहे. केंद्रीय मंत्री श्री नितीन गडकरी यांनी दिलेल्या सूचनांचे पालन करून आपण स्वतःची आणि इतरांची सुरक्षितता सुनिश्चित करू शकतो.